W dniu 1 marca obchodzimy Narodowy Dzień Pamięci Żołnierzy Wyklętych. Święto zostało ustanowione w roku 2010 przez prezydenta Lecha Kaczyńskiego. W uzasadnieniu do ustanowienia tego święta pisano, że „jest wyrazem hołdu dla żołnierzy drugiej konspiracji za świadectwo męstwa, niezłomnej postawy patriotycznej, za krew przelaną w obronie Ojczyzny”. Zostało ustanowione w rocznicę rozstrzelania w Warszawie w więzieniu 7 członków Zarządu Głównego Zrzeszenia Wolność i Niepodległość. Mianem żołnierzy wyklętych lub niezłomnych określa się polskie podziemie niepodległościowe i antykomunistyczne działające w latach 1944-1947 (ostatni partyzant Józef Franczak ps „Lalek” zginął 21 października 1963 roku – czyli 18 lat po zakończeniu wojny). Byli to żołnierze, którzy walczyli przeciwko sowietyzacji kraju. Przez szeregi konspiracyjnego wojska przewinęło się od 120 000 do 200 000 ludzi. Największe straty osobowe podziemie poniosło w 1947 roku , kiedy w wyniku drugiej amnestii ujawniło się ponad 76 tys. ludzi. W lasach pozostało około 2 tysiące osób. Za swoje przywiązanie do tradycji niepodległościowej zbiorowość Żołnierzy Wyklętych zapłaciła ogromną „cenę”. Szacuje się, że 5 tysięcy osób zostało skazanych przez sądy wojskowe na karę śmierci, około 20 tysięcy zabitych bez sądu w siedzibach urzędów bezpieczeństwa i bliżej nieokreślona liczba osób zabitych w trakcie licznych pacyfikacji. Należy również wspomnieć o osobach skazanych z powodów politycznych na karę więzienia (ok. 250 tys.), kilkuset tysiącach, którym zrujnowano zdrowie, skazano na bycie obywatelami II kategorii w PRL. W tym dniu wspominamy in. o takich postaciach jak sanitariuszka Danuta Siedzikówna ps.”Inka”, rotmistrz Witold Pilecki, major Zygmunt Siendzielorz ps. „Łupaszka”, mjr Hieronim Detukowski ps.”Zapora”, st. sierż. Mieczysław Dziemieszkiewicz ps. ”Rój” i wielu innych walczących w latach 1944-1947 z radzieckimi siłami bezpieczeństwa wspieranymi przez polskie formacje: Milicję Obywatelską, Korpus Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Ludowe Wojsko Polskie. W sumie w walce ze zbrojnym podziemiem było zaangażowanych ok. 250 000 ludzi. O święcie żołnierzy niezłomnych pamiętała młodzież z Jaworskiego Hufca Pracy w Jaworze. Która pod tablicą na dziedzińcu Jaworskiego Zamku z napisem „Pamięci ofiar hitlerowskich Niemiec oraz żołnierzom wyklętym”, którzy za wolną Polskę ginęli z rąk stalinowskich oprawców więzieniu na Zamku Piastowskim złożyła wiązankę kwiatów, a na cmentarzu w miejscu pochówku jaworskich Wyklętych Czesława Waranka i Jana Kruka zapaliła symboliczny znicz. Również każdy z naszych uczestników otrzymał na adres e-maila krótką genezę Święta oraz wykaz Etiud Filmowych ukazujących biogramy poszczególnych dowódców, ich akcje bojowe.
Tekst – Andrzej Kowalik Zdjęcia – młodzież i Kadra czci Pamięć Wyklętych
Tekst – Andrzej Kowalik starszy wychowawca OHP w Jaworze
