Narodowe Archiwum Cyfrowe, Public domain, via Wikimedia Commons

„To akt sprawiedliwości wobec tego niesłychanie ważnego czynu zbrojnego;
cieszę się, że to święto na trwałe wpisze się do oficjalnego kalendarza Rzeczypospolitej.”
Andrzej Duda

W czwartek 26 grudnia 1918 roku na dworcu poznańskim zatrzymał się pociąg osobowy z Gdańska do Warszawy, wiozący Ignacego Jana Paderewskiego z żoną oraz towarzyszącymi oficerami komandorem Henrym Rawlingsem i porucznikiem Royem Langfordem. Celem misji Paderewskiego do ojczyzny było omówienie traktatu kończącego trwającą w latach 1914-1918 I wojnę światową i jednocześnie podjęcie ważnej kwestii przyłączenia ziem zaboru pruskiego do odradzającej się Polski.

Poznaniacy urządzili Paderewskiemu spontaniczne, niezwykle ożywione powitanie. Wyprzęgli konie z powozu i ochoczo pociągnęli pojazd w kierunku Hotelu Bazar, gdzie wzruszony taką postawą kompozytor przemówił do licznie zgromadzonego tłumu.

Następnego dnia, mimo zakończenia działań wojennych, Niemcy urządzili wojskową manifestację na ul. Święty Marcin, zrywając przy tym wszelkie insygnia polskie, w tym flagi koalicyjne i napadając jednocześnie na ustanowione już polskie urzędy. Te akty brutalnej przemocy ze strony Niemców nie mogły zostać zlekceważone przez mieszkańców Poznania, którzy 27 grudnia chwycili za broń i tak rozpoczęło się powstanie wielkopolskie.

Generalnie rzecz ujmując, powstanie trwało od 27 grudnia 1918 roku do 16 lutego 1919 roku i swoim zasięgiem objęło całą ówczesną Prowincję Poznańską. Powstańcy byli pod rozkazami Polskiej Organizacji Wojskowej Zaboru Pruskiego – wojskowej formacji dającej początek przyszłej skonsolidowanej ogólnopolskiej strukturze wojskowej. A nazwiska przywódców, jak przykładowo Stanisław Taczak czy Józef Dowbor-Muśnicki urosły do rangi wręcz legendy patriotycznej, a z czasem przybrały nazwy ulic i to nie tylko w Poznaniu, ale w całej Polsce. Walki z Niemcami w tym czasie zabrały życie 2 261 powstańcom i uczyniły około 6 000 rannymi w boju. Po stronie wroga straty były zdecydowanie większe, mimo lepszej aprowizacji.

Najważniejszym sukcesem powstania było przyłączenie imponującej większości ziem Prowincji Poznańskiej do Rzeczypospolitej Polskiej. Warto też wyraźniej uwypuklić, iż było to pierwsze powstanie całkowicie zwycięskie dla Polski, które stanowiło swego rodzaju psychologiczny impuls do swoistej restytucji bojowego ducha rodaków, który w przyszłości da jeszcze o sobie znać.

W dniu 23 listopada 2021 roku prezydent Rzeczypospolitej Polskiej Andrzej Duda podpisał ustawę z dnia 1 października o ustanowieniu w dniu 27 grudnia nowego święta państwowego: Narodowego Dnia Zwycięskiego Powstania Wielkopolskiego. W zamyśle projektodawców to nowe grudniowe święto ma na celu jeszcze dobitniej uwypuklić w pełni zasłużoną gloryfikację wydarzeń dziejących się w Wielkopolsce na przełomie 1918 i 1919 roku, a w ich konsekwencji znaczące pozytywne skutki dla Polski odradzającej się wówczas po 123 latach niewoli zaborczej i ogromnych zniszczeniach wojennych: tak materialnych, jak i moralnych.

W tym roku, po raz pierwszy mamy zaszczyt w pełni radować się z naszego niewątpliwego sukcesu, heroicznie wywalczonego przez naszych rodaków i okupionego męczeńską krwią. Tutaj ów sukces pragniemy pojmować nie tylko w kategoriach stricte militarnych, ale przede wszystkim w czymś zdecydowanie większym i wznioślejszym, kto wie, czy nie nawet w ujęciu XIX-wiecznej idei mistycyzmu narodowego?