Profilaktyka zdrowia kobiet była tematem zajęć w dniu 11.05.2022r. Jest to bardzo ważny temat, jednocześnie nie należał do łatwych. Rozmawialiśmy z naszą młodzieżą na temat raka jajnika. Rak jajnika stanowi przyczynę największej liczby zgonów ze wszystkich nowotworów ginekologicznych. Na jego rozwój najbardziej narażone są kobiety po 50. roku życia. Choroba ta najczęściej rozpoznawana jest w późnym stadium zaawansowania. Odpowiada za to jej bezobjawowy przebieg na początkowym etapie. Pierwszym krokiem w diagnostyce raka jajnika jest wywiad lekarski połączony z badaniem ginekologicznym i USG. Chorą na raka jajnika zajmuje się lekarz ginekolog-onkolog lub onkolog kliniczny. Przedstawiliśmy naszym wychowankom jakie są przyczyny raka jajnika. Rak ten ma początkowo bezobjawowy przebieg i dlatego wykrywa się go zwykle w zaawansowanych stadiach. Dolegliwości dają o sobie znać, zazwyczaj dopiero gdy zmiana ma kilka cm. Najczęściej zgłaszanymi objawami są: krwawienia z pochwy, ból w podbrzuszu, problemy z oddawaniem moczu, ucisk wywierany na narządy sąsiednie (drogi moczowe, układ pokarmowy), uczucie ciągłego zmęczenia. Chorobie towarzyszą objawy gastryczne, takie jak: wzdęcia, powiększenie obwodu brzucha, uczucie pełności, zaparcia lub biegunki, odbijanie. U osób z zaawansowanym rakiem jajnika poza obecnością guza w jajniku może występować płyn w jamie brzusznej lub opłucnej. Poza tym stwierdza się podwyższone stężenie antygenu CA-125. Guzy jajnika rozpoznaje się na podstawie wywiadu, badania przedmiotowego, ginekologicznego dwuręcznego, które powinno ocenić położenie, wielkość i konsystencję przydatków, oraz badania per rectum. Lekarz może zlecić badanie krwi w kierunku markerów nowotworowych CA-125. To substancja wytwarzana przez komórki raka jajnika, ale i przez niektóre prawidłowe tkanki. Wysoki poziom CA-125 może być oznaką raka jajnika, ale nie potwierdza diagnozy. Badanie ginekologiczne należy uzupełnić oceną ultrasonograficzną. U pacjentek z podejrzeniem raka jajnika pierwszym badaniem obrazowym powinno być USG brzucha. Zaleca się połączenie USG przezbrzusznego i przezpochwowego oraz uzupełnienie ich o badanie dopplerowskie. Badanie ginekologiczne pozwala na wykrycie guza na późniejszym etapie rozwoju. W rozpoznaniu raka jajnika oraz ocenie rozległości procesu nowotworowego ważne miejsce zajmuje badanie PET-CT. Rezonans magnetyczny jamy brzusznej i miednicy jest przydatny do rozwiązywania problemów, zwłaszcza w przypadku zmian w obrębie przydatków, których obraz USG nie jest jednoznaczny. Ostateczne rozpoznanie opiera się na wynikach badania histopatologicznego. Konieczne jest pobranie tkanki guza lub próbki płynu z jamy brzusznej i sprawdzenie, czy są obecne komórki nowotworowe. Materiał może być pobrany poprzez biopsję przez powłoki brzuszne lub podczas operacji. Powyższy temat jest bardzo trudny, wedle zasady „lepiej zapobiegać niż leczyć”, wczesne wykrycie raka jajnika pozwala na szybkie podjęcie leczenia. Młodzież, która brała udział w zajęciach, to osoby w wieku 15-20 lat, które są coraz bardziej świadomymi osobami, które po zajęciach mają dużą wiedzę na powyższy temat, potrafią na trudne tematy rozmawiać, zadawać pytania. Zakończone zajęcia pozwoliły młodym osobom być bardziej świadomymi swojego ciała i ograniczeń, które wiążą się z różnego rodzaju chorobami kobiecymi.
Tekst i zdjęcia: Beata Kocela wychowawca OSiW OHP Mysłakowice
