Zgodnie z narodową tradycją, w listopadzie odwiedzamy cmentarze. Oddajemy hołd i szacunek zmarłym i poległym bohaterom. W tym roku, w sposób szczególny czcimy 100-lecie wojny polsko-bolszewickiej z 1920 r. W naszym mieście na Starym Cmentarzu znajduje się nadzwyczajna mogiła z tego okresu. Odwiedził ją nawet sam prezydent Andrzej Duda, podczas wizyty w Kolnie.
Uczestnicy koła patriotycznego „Niezłomni” w dniu 19 listopada 2020 r. zorganizowali spotkanie przy grobie żołnierzy poległych w 1920 r. pod Lemanem. Głównym celem było oddanie czci i hołdu pomordowanym oraz przypomnienie ciekawej historii tych wydarzeń. Wysłuchano prelekcji wychowawcy. Wspomniał on, że oddział kozaków dońskich w dniu 20 sierpnia 1920 r. dokonał masakry żołnierzy polskich pod Lemanem. Zginęło 45 żołnierzy, którzy pochodzili z: Białegostoku, Grodna, Wilna, Warszawy. Zostali przewiezieni do Zabiela, a następnie pochowani na cmentarzu w Kolnie. Dwóch żołnierzy pochodzenia żydowskiego pochowano na miejscowym Kirkucie. Obrzędom pogrzebowym przewodniczył proboszcz i dziekan kolneński ks. Julian Czarnowski. Ceremonię uwieńczono zdjęciem, na którym widać zwłoki zmasakrowanych żołnierzy. W okresie komunizmu fałszowano historię tego miejsca. Nazwano go „Grobem Nieznanego Żołnierza”. Dopiero w 1993 r. pomnik zmodernizowano, przywrócono przedwojenny wygląd i nazwę. Umieszczono napis informujący o poległych żołnierzach polskich pod Lemanem w 1920 r.
Po wysłuchaniu prelekcji oddano hołd przez uczczenie pamięci pomordowanych minutą ciszy, zapalono też znicze. Spotkanie jest pięknym i dobitnym przykładem kształtowania postawy patriotycznej. Zachęcamy młodzież do poznawania historii naszego regionu. Chcemy te miejsca, ludzi i ich bohaterstwo ocalić od zapomnienia. Zwracamy uwagę na losy Ojczyzny i wkład minionych pokoleń w jej wolność i niepodległość. Wychowujemy też młodzież ku wartościom związanym z bohaterstwem i wolnością.
Źródło: Czesław Brodzicki, „Kolno na Mazowszu”, Łomża 2001.
Autor tekstu i zdjęcia: Tomasz Nagórski – wychowawca Hufca Pracy w Kolnie