27 stycznia obchodzimy Międzynarodowy Dzień Pamięci o Ofiarach Holokaustu – święto uchwalone przez Organizację Narodów Zjednoczonych dla uczczenia pamięci ofiar pochodzenia żydowskiego pomordowanych w czasie II wojny światowej przez nazistów. Co roku właśnie w tym okresie organizowane są w Łodzi Dni Pamięci, w obchody których w tym roku postanowiła włączyć się młodzież Hufca Pracy 5-6.
27 stycznia nie wybrany został przypadkowo – 27.01.1945 r. wojska Armii Czerwonej wyzwoliły obóz Auschwitz-Birkenau. Wszyscy znamy historię Getta Warszawskiego i tragicznych losów jego mieszkańców, niestety zdecydowanie rzadziej mówi się o historii łódzkich Żydów i Litzmannstadt Getto. A przecież bezpośrednio przed wybuchem II wojny światowej w Łodzi mieszkało ok. 233 tys. Żydów, co stanowiło trzecią część mieszkańców miasta i drugie co do wielkości (po Warszawie) skupisko Żydów w II Rzeczypospolitej.
8 lutego 1940 r. nazistowska policja wydała zarządzenie, na mocy którego wszyscy mieszkający w Łodzi Żydzi mieli przenieść się na teren wytyczonej na Starym Mieście i Bałutach „dzielnicy zamkniętej”. Do końca kwietnia 1940 r. na obszar planowanego getta przenieśli się wszyscy mieszkający poza nim łódzcy Żydzi. Getto w rzeczywistości było obozem pracy, w którym niemal wszyscy mieszkańcy byli zatrudnieni przy produkcji na potrzeby niemieckiej gospodarki wojennej. W październiku i pierwszych dniach listopada 1941 roku do getta przesiedlono niemal 20 tys. osób z Wiednia, Pragi, Berlina, Kolonii, Emden, Dusseldorfu, Frankfurtu nad Menem, Hamburga i Luksemburga. A kiedy w początkach grudnia 1941 r. uruchomiono w Chełmnie nad Nerem pierwszy ośrodek zagłady, niezwłocznie przystąpiono do mordowania Żydów uznanych za „niezdolnych do pracy”. Pierwsze grupy zaliczone do tej kategorii wyjechały z getta łódzkiego w styczniu 1942 r. Według szacunków, z ok. 200 tys. osób, które przeszły przez getto łódzkie w latach 1940–1944, wojnę przeżyło od 5 do 7 tys. osób.
Towarzystwo Społeczno-Kulturalne Żydów w Polsce Oddział w Łodzi, Teatr im. Stefana Jaracza oraz Urząd Marszałkowski po raz XII zorganizowali Dni Pamięci, które stanowią łódzkie obchody Międzynarodowego Dnia Pamięci o Ofiarach Holokaustu. W tym roku chęć udziału w uroczystości zgłosiła również młodzież Hufca Pracy 5-6 w Łodzi.
W ramach obchodów Dni Pamięci uczestnicy Hufca zwiedzili stację Radegast zapoznając się z losami łódzkich Żydów i innych mieszkańców getta oraz wzięli udział w symbolicznej uroczystości składania kwiatów i zniczy.
„Wspominamy dzisiaj często bezbronne ofiary zinstytucjonalizowanego systemu przemocy, który napędzany był siłą nienawiści, złych myśli, błędnych założeń i pełnego braku empatii działania” - mówił wojewoda łódzki Tobiasz Bocheński, a wicemarszałek województwa łódzkiego Piotr Adamczyk podkreślił, że „Chcemy wciąż się spotykać nie tylko po to, żeby pamiętać, ale po to, żeby ta pamięć trwała w następnych pokoleniach. Bo tylko w ten sposób możemy nie dopuścić do tego, żeby pod różnymi hasłami doprowadzić do podobnych tragedii”. Na szczególną rolę młodzieży w zachowaniu pamięci o tych tragicznych wydarzeniach i jej rolę w pielęgnowaniu prawdy o nich wskazał Wiceprezydent Miasta Łodzi Adam Wieczorek. Podczas uroczystości nie zabrakło również modlitwy w intencji ofiar poprowadzonej przez biskupa Marka Marczaka oraz rabina Łodzi Dawida Szychowskiego. Nie zabrakło oczywiście również przedstawicieli Muzeum Tradycji Niepodległościowych w Łodzi, Muzeum Getta Warszawskiego, Instytutu Pamięci Narodowej w Łodzi czy przedstawicieli gminy żydowskiej w Łodzi.
Udział w tego typu wydarzeniach stanowi dla młodzieży ważną lekcje nie tylko historii, ale też wrażliwości.
Tekst i zdjęcia: Irena Szymankiewicz